Groningen

Begin november is weer het jaarlijkse inspiratiefestival Let’s Gro. Dat festival wordt dit jaar voor de tweede keer afgesloten met een “Open Raad”. Tijdens die Open Raad kunnen inwoners van de stad hun idee komen “pitchen” voor gemeenteraadsleden. Vorig jaar liet de SP-fractie al weten hier niet bij aanwezig te zijn maar de wijk in te gaan.

Lees hier en hier waarom. Dat kwam ons op kritiek te staan, want het kon toch allebei en “dit was toch zo’n leuk initiatief”. En juist dat laatste argument raakt kant noch wal. Wij wegen namelijk altijd zorgvuldig af waarom we iets doen, we doen dingen niet alleen omdat iets “zo lekker vernieuwend is”.

Even wat achtergrond. Afgelopen september concludeerde kenniscentrum Movisie dat veel democratische vernieuwingsexperimenten nogal een elitair karakter hebben. Ze worden vooral benut door autochtone, hoogopgeleide inwoners, mensen die ook zonder deze experimenten de weg naar de gemeente wel kennen. Daardoor kan volgens datzelfde onderzoeksbureau juist tweedeling ontstaan: tussen een klasse van hoogopgeleide autochtonen die de wegen vinden en mensen met minder opleiding, een migratieachtergrond of sommige ouderen die niet mee kunnen komen. In 2016 concludeerde het Sociaal Cultureel Planbureau vrijwel hetzelfde: nieuwe politieke initiatieven worden door een zeer selecte groep gebruikt.

Hetzelfde zie je bij de Open Raad. Bijna alle deelnemers die kwamen pitchen had een LinkedIn-account, om maar wat te noemen. Een groot deel was zelfs al politiek betrokken bij een partij. Dat is niet zo gek. Pitchen, oftewel een korte flitspresentatie geven, is een typische vaardigheid die alleen in hoger opgeleiden kringen gebezigd wordt.

Het ironische is dat een van de grootste pleitbezorgers van deze experimenten, D66, zich zo dogmatisch opstelt in deze discussie. Met zoveel wetenschappelijk bewijs dat deze experimenten alleen werken voor een bepaalde groep zou je van deze zelfverklaarde pragmatici toch een genuanceerdere houding verwachten. Of moffelt D66 onder het mom van “leuk” en “vernieuwend” haar keiharde ideologische keuze voor een elitedemocratie weg?

Ik weiger om mee te doen aan experimenten omdat ze “lekker vernieuwend” of “leuk” zijn. Zeker als blijkt dat de vorm van het experiment zorgt voor selectieve deelname. Ik weiger mee te doen aan experimenten die kunnen leiden tot een grotere kloof tussen mensen die toch al makkelijk meekomen en mensen die dat niet doen. Ik bel liever aan bij mensen om hen te vragen hoe het gaat in hun buurt. Ik haal liever hun verhalen op en breng die naar het stadhuis dan dat ik ga zitten afwachten tot ze bij mij komen. Ik vecht liever voor een samenleving waarin iedereen kan meekomen dan dat ik lekker leuk en vernieuwend ongelijkheid in onze samenleving in stand houd.