Groningen

Deze maand maakt de Groningse politiek een keuze om de schoonmakers van gemeentelijke panden te vermarkten of zelf in dienst te nemen. De conclusie van het onderzoek in opdracht van de gemeente zijn niet verrassend. De schoonmakers zelf in dienst nemen is beter voor de schoonmakers, schoonmaakbedrijven verliezen winsten en het kost de gemeente zelf meer geld. Aan het begin van deze coronapandemie applaudisseerde de samenleving voor alle essentiële beroepen. De vraag is of de Groningse politiek dat applaus ook omzet in politieke daden. 

Al in 2014 gaven de schoonmakers tijdens de langst durende staking ooit aan nooit meer onzichtbaar te willen zijn. Zij eisten meer respect, zekerheid en loon. Meer respect omdat zij onzichtbaar moesten zijn door buiten kantooruren in gebroken diensten te werken. Ze eisten meer zekerheid omdat door openbare aanbestedingen zij geen enkele zekerheid hadden of zij op eenzelfde plek konden blijven werken, of dat zij na een aanbesteding voor een ander schoonmaakbedrijf kwamen te werken en of het aantal uren en de arbeidsvoorwaarden dan wel mee over gingen. Dit alles gecombineerd met een dermate laag loon dat er niet van te leven viel. 

De schoonmakers voerden vele acties om zichtbaar te zijn en hun eisen kracht bij te zetten. Met name de gevolgen van de staking van de treinschoonmakers toonde het grote belang van het schoonmaakwerk. Treinen en stations vervuilde in een enkele dagen. Ook lokaal voerden de schoonmakers acties. Zo bezette de schoonmakers in het najaar van 2013 het stadhuis van Groningen tijdens een gemeenteraad. Dit deden zij uit ontevredenheid over de problemen rond de aanbesteding van het schoonmaakwerk van de eigen gebouwen van de gemeente. Door de aanbesteding dreigden schoonmakers hun baan te verliezen en dreigde hun werkdruk te verhogen. Een half jaar laten kwamen de schoonmakers vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen terug naar het stadhuis. In het voorjaar van 2014 lieten zij politieke partijen zich uitspreken voor het zelf in dienst nemen van de schoonmakers van de gemeentelijke gebouwen. Meerdere politieke partijen spraken zich hiervoor uit en tekende de petitie van de schoonmakers. 

De uitkomsten van het onderzoek naar de maatschappelijke kosten en baten van het in dienst nemen van de schoonmakers zijn voorspelbaar. Het is goed voor de schoonmakers, schoonmaakbedrijven verliezen omzet en winst en het kost de gemeente zelf meer geld. Nu moeten politieke keuzes worden gemaakt. De Groningse politiek moet en kan de schoonmakers meer zekerheid geven door hen in dienst te nemen. Hierdoor stijgt hun inkomen met 184 euro per maand. Dan komt een minimumloon van 14 euro per uur voor de schoonmaker ook dichterbij. Een voorstel wat door een meerderheid van de gemeenteraad in september werd aangenomen. 

Ik hoorde onlangs een schoonmaakster zeggen: “Applaus leg je niet tussen een boterham.” De coronapandemie moet politici van hun oogkleppen ontdoen. Het is glashelder welk werk van waarde is en wie een eerlijk loon moet verdienen. We moeten harde werkers ontdoen van de concurrentie op arbeidsvoorwaarden, permanente onzekerheid en toenemende werkdruk door aanbestedingen. Als de gemeente nu ergens de werkomstandigheden van mensen kan verbeteren dan is dat wel bij haar eigen schoonmakers.

Een solidaire overheid moet goed omgaan met haar personeel en verantwoordelijkheid nemen hiervoor. Jarenlange acties en een coronapandemie legde een vergrootglas op de essentiële beroepen en hun onmisbare werk. De Groningse politieke moet een heldere conclusie trekken:

Schoonmakers zijn onmisbaar en moeten in dienst van de gemeente komen.