Groningen

De komst van het omstreden en commerciële Eurocollege naar Groningen laat de gevolgen zien van de steeds verdergaande privatisering van en segregatie in het onderwijs. Een zorgelijke ontwikkeling want volgens onderzoek van de onderwijsinspectie is Groningen nu al één van de meest gesegregeerde steden op het gebied van onderwijs.

Door veranderingen in de regelgeving  is de deur opengezet voor dure, commerciële scholen die gericht zijn op winstmaximalisatie in plaats van goed onderwijs voor leerlingen en de samenleving. Dat heeft gevolgen voor de kwaliteit en voor de algemene toegankelijkheid van het onderwijs. 

Onderwijsorganisaties en de Onderwijsinspectie hebben grote zorgen. De inspectie constateert dat de kwaliteit van al die nieuwe onderwijsinitiatieven niet te garanderen is. Claims over slagingspercentages kunnen niet gecontroleerd worden omdat  private MBO- en HBO-opleidingen, anders dan de reguliere, hun slagingspercentages niet bekend hoeven te maken omdat die informatie concurrentiegevoelig is.  Het genoemde Eurocollege is een van de private beroepsopleidingen die de afgelopen decennia in Nederland is ontstaan. Voor ruim 20 duizend euro per jaar belooft het studenten een intensieve, versnelde opleiding in onder meer hotelmanagement en international business en entrepreneurship. Maar uit een onderzoek van de Groene Amsterdammer blijkt het onderwijs onder de maat en verlaat maar een deel van de studenten de opleiding met een diploma. 

Commercie in het onderwijs wordt geregeld vereenzelvigd met vernieuwing en vooruitgang. Terwijl het hoge lesgeld van de commerciële scholen de tweedeling in de maatschappij vergroot. Dat heeft niets met vernieuwing en vooruitgang te maken. Want naast zwarte en witte scholen groeit de segregatie nu steeds verder tussen hoog- en lager opgeleiden en tussen sociaaleconomische klassen. Dat begint al op de basisschool waar het private onderwijs ook oprukt. We zien hoger opgeleide ouders die in gemengde wijken wonen tóch nog  een (private) school in verder gelegen wijk kiezen. Dat leidt daar ook nog eens voor gevaarlijke verkeerssituaties omdat de kinderen vanwege de afstand met auto's worden afgezet. Kinderen krijgen zo de onbedoelde boodschap mee, dat er verschillende werelden zijn ook al woon je in dezelfde straat. Kinderen met verschillende achtergronden die naar dezelfde wijkschool gaan komen op een natuurlijke manier met elkaar in contact en ervaren zo dat het normaal is dat mensen op verschillende manieren leven. Dat is een ervaring die met geen enkel lesprogramma op eenzelfde manier bij te brengen is.

Sinds de verzelfstandiging van de schoolbesturen van de afgelopen twintig jaar concurreren scholen al met elkaar om de leerlingen. Er is in feite een vrije markt in het onderwijs ontstaan. Het zorgt voor stress bij ouders die niet meer kunnen overzien  welke school ze moeten kiezen. Er is een gevoel van schaarste. Natuurlijk willen ouders het beste voor hun kinderen. Daarom moet overheidsbeleid niet meer uitgaan van de misvatting dat onderlinge concurrentie ons onderwijs vooruit helpt. De overheid moet juist zorgen dat alle scholen kwalitatief goed zijn en dat je gerust de school in je wijk kunt kiezen.

Uit onderzoek blijkt dat in Groningen op iedere school voldoende goed onderwijs wordt gegeven. Maar door het steeds commerciëler maken van het onderwijs wordt er een verkeerd signaal afgegeven en groeit de segregatie. We moeten commercieel onderwijs in Nederland niet toestaan. Nu hebben gemeenten alleen zeggenschap over huisvesting en leermiddelen. Daarom moeten gemeenten gezamenlijk bij het rijk afdwingen dat zij de komst van commerciële scholen tegen kunnen houden. Want gescheiden onderwijs is een gemiste kans. Het is voor alle kinderen een voorrecht om op te groeien in een omgeving die een afspiegeling is van de samenleving. Het zorgt voor betere integratie, sociale samenhang en natuurlijke onderlinge verbondheid. Samenleven begint met samen naar school gaan.

Dit artikel verscheen op 6 oktober 2020 in het Dagblad van het Noorden.